Geregeld komt er verontwaardiging op over de inschakeling van dure “externen” bij de overheid. Zelf ben ik een externe adviseur en het valt mij op dat je soms je best moet doen om ambtenaren zelf initiatieven te laten nemen en zelf te leren, of het gewoon aan burgers te vragen die bijzondere kennis hebben die zij niet hebben. Zouden de ambtenaren mij uit eigen zak betalen, dan lag het misschien anders, maar nu telt het bij een ambtenaar meer dat er een lastig probleem wordt opgelost en zijn de kosten-batenanalyses niet altijd aanwezig.
Je vraagt je af waarom overheden niet vaker gewoon aan burgers vraagt om te adviseren. Dat is goedkoper, bij burgers zit heel veel kennis en men vindt het nog leuk ook om te doen. Het is zelfs iets dat de overheid bij uitstek kan doen en het bedrijfsleven niet. Het is immers “onze overheid” en “hun bedrijf”..
Het lastige met burgers is echter dat a) ze (vrijwel) gratis werken, b) ze in hun gewone kloffie komen, c) ze geen tijd nemen om de ambtenaar gerust te stellen en aan relatiebeheer te doen, d) ze haast hebben het probleem op te lossen.
Je zou zeggen allemaal geen probleem, integendeel zelfs, maar de psyche van mensen die geadviseerd worden werkt anders.
a) De kans dat er iets gedaan wordt met gratis advies is kleiner dan bij betaald advies. Opdrachtgevers betalen, dus hebben ze meer de neiging te denken dat dat verstandig was. Een onderzoekje aan de universiteit van Texas gaf inderdaad aan dat mensen meer geneigd zijn te luisteren naar betaald advies.
b) Een strak pak en een mooie auto imponeren. Mensen denken dat wie zich zoiets kan permitteren wel succes zal hebben en dus wel goed advies zal geven. Onderzoek van de Rotterdam School of Management bevestigt dat.
c) Consultants doen er daarom alles aan om de opdrachtgever op zijn gemak te stellen door over koetjes en kalfjes te praten, de ergernissen of boosheid weg te nemen. Burgers doen dat niet zomaar. Maar uit onderzoek blijkt dat mensen die in een slechte bui zijn minder vertrouwen stellen in een advies.
d) Mensen vinden het gemakkelijker adviezen voor de toekomst op te volgen dan direct aan de slag te gaan. Voor morgen spelen allemaal lastige klussen die eerst moeten. Hoe sneller een geadviseerde aan de slag moet, hoe meer hij beren op de weg ziet. De consultant weet dat en schetst een toekomstbeeld. Voelt een consultant weerstand dan zal hij eerder kiezen voor een future lock-in: een toezegging om iets over een paar maanden te hebben gedaan. Burgers willen snel resultaat.
Lastig bij adviezen van burgers is natuurlijk wel dat je niet vooraf weet wat je krijgt. Ook dit is een voordeel: als je het advies al kent, waarom zou je er dan voor betalen? Toch zijn veel adviestrajecten helaas veel gericht op het een ander met meer gezag laten zeggen wat je zelf vindt.
Een laatste en echt lastige vraag is hoe je de juiste kennis van burgers vindt. Bij adviesbureaus kun je bouwen op het gezag van het bureau. Bij burgers weet je het niet. Vroeger was de schaal kleiner en kende de overheid wel iemand die bekend was met een bepaalde methodiek of aanpak. Nu weten ambtenaren niet welke schat aan kennis ze in hun gemeente aanwezig hebben. Ik zou zeggen: steek daar eens wat geld in. Het is de moeite waard.
Doe je het niet, dan verdienen consultants veel aan iets wat soms overbodig is en vaak te duur betaald. En wordt het vertrouwen in de overheid niet groter wanneer je de kennis van je eigen burgers aanboort?
Met dank aan: Intermediair 25/2/2011 x93Als zoete koek, zo valt advies in goede aardex94
heinalbeda 
Erg leuk artikel en helaas waar. Wat ik mis is dat de overheid niet in staat blijkt het interne potentieel van ambtenaren(en dus ook burgers) te mobiliseren. Als er 1 beroepsgroep is, die volgens mij de mgoelijkheid heeft voor permanente educatie zijn het de ambternaren wel.
En nog een vraag….gaan we er nu ook wat aan doen of gaat er door de bezuinigingen een andere kracht werken.
Talent om talent te zien is idd dun gezaaid.
Ik denk overigens dat ook op dit niveau crowd sourcing/advice from the crowd in volle ontwikkeling is. Er is idd moed voor nodig om je vertrouwen uit te spreken in talent 2.0. In een onbekend iets of iets of iemand. De McKInsey’s varen er wel bij.
Wie het kanaal heeft heeft de macht. http://www.dutchcowboys.nl/online/23834 . Dat spel kennen de consultants bureaus als geen ander.
Kiezen voor een bekend bureau is niet moeiljik en mocht het mis gaan ben je bij voorbaat geexcuseerd: als zo’n gerenommeerd bureau het niet kan wie ben jij dan om dit te kunnen.
Het proces dat jij beschrijft heeft dus ook te maken met het werkelijk nemen van verantwoordelijkheid ipv het doorschuiven van het probleem.
Daarnaast zijn problemen ook vaak opbrengsten is mijn ervaring. Het zijn banen, leuke projecten etc. Die ga je toch niet oplossen? Probeer maar eens en kijk eens naar problemen als opbrengsten en niet als kosten. Er zal je veel duidekijk worden.